Podstawą wykonywania jakiejkolwiek pracy zarobkowej jest umowa. W polskim prawie funkcjonują różne rodzaje umów, które ustalają warunki wykonywania danej pracy lub czynności. Nadal sporą popularnością cieszą się tzw. umowy śmieciowe, czyli umowy zlecenie lub umowy o dzieło. Czym się różnią tego typu umowy od standardowej umowy o pracę, czyli pracy na tzw. etacie?

Umowa o pracę – podstawowe zasady

Do najistotniejszych cech umowy o pracę należy ich sformalizowana postać. Tego typu umowy określają ramy czasowe stosunku pracy, miejsce jej wykonywania, wynagrodzenie oraz obowiązki pracownika. Umowy o pracę są również regulowane przez Kodeks pracy, który jest zbiorem aktów prawnych i przepisów określających pozostałe prawa i obowiązki zarówno pracodawcy, jak i pracownika. Przez wzgląd na ścisłe regulacje, umowy o pracę uważane są za bezpieczne i stabilne. Pracownik zatrudniony na tego typu umowę może liczyć na dodatkowe prawa i korzyści np. w postaci urlopu pracowniczego lub funduszu socjalnego, który obowiązuje w przedsiębiorstwach zatrudniających więcej niż 20 osób.

kodeks pracy

Umowa o pracę ułatwia otrzymanie kredytu czy dokonanie zakupu na raty. Pracując w pełnym wymiarze godzin, pracownik gromadzi również środki w ZUS-ie, które będą stanowić podstawę jego emerytury. Co istotne, w przypadku umowy o pracę, pracownik może dochodzić swoich praw przed sądem pracy, co jest o wiele łatwiejsze niż w przypadku dochodzenia swoich praw z powództwa cywilnego. Istotną kwestią jest również odgórne ustanowienie minimalnego wynagrodzenia, które obejmuje tego typu stosunek pracy.

Umowa zlecenie – na czym polega?

W takim razie czym jest umowa zlecenie i dlaczego określa się ją jako śmieciowa? Kwestią, która od lat budzi wątpliwości, jest to, że tego typu umowy regulowane są przez Kodeks cywilny, który nie do końca chroni prawa zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Przynajmniej nie w takiej formie jak robi to Kodeks pracy w przypadku umowy o pracę. Umowy zlecenia można zawierać nawet w formie ustnej. Nie wymaga się w nich podawania miejsca realizacji zadania. Co istotne zlecenie może wykonywać również osoba trzecia, nie koniecznie ta, która zawiera umowę ze zleceniodawcą. W przypadku umowy zlecenia nie mamy również minimalnego wynagrodzenia, a pracownikom nie przysługuje urlop pracowniczy. Określenie umowa śmieciowa wynika również z tego, że taka umowa może zostać w każdym momencie rozwiązana – bez konieczności wcześniejszego wypowiedzenia. Natomiast wszystkie kwestie sporne można rozstrzygać tylko w sądzie cywilnym, co niestety jest trudniejsze i często bardziej kosztowne, niż w przypadku sądów pracy.