Każdemu, chemia kojarzy się inaczej. Dla jednych jest postrachem, często nawet długo po ukończeniu szkoły. Dla innych jej nauka jest przyjemnością. Niezależnie od tego, najczęstszym skojarzeniem z lekcją chemii jest tak zwana tablica Mendelejewa, kolorowa tabela z symbolami pierwiastków chemicznych.

Odrobina historii

Pierwszą osobą która podjęła się próby usystematyzowania pierwiastków był Antoine Lavoisiera. To on pod koniec XVIII wieku stworzył prawo zachowania masy i doprecyzował pojęcia pierwiastka chemicznego i podzielił pierwiastki na cztery kategorie – gazy, metale, niemetale i z ziemi. Później wielu badaczy proponowało swoje metody porządkowania pierwiastków. Jednak dopiero wersja z 1869 roku, zaproponowana przez Mendelejewa, została tą obowiązującą. Co ciekawe oryginalny układ okresowy został stworzony bez znajomości wewnętrznej struktury atomów, jedynie na podstawie ich masy, ale już w momencie pierwszej publikacji przewidywał miejsce na nowe nieodkryte jeszcze pierwiastki.

Do czego służy układ okresowy pierwiastków?

Układ okresowy pierwiastków to tabela zawierająca wszystkie pierwiastki chemiczne uporządkowane według ich rosnącej liczby atomowej, grupująca pierwiastki według ich cyklicznie powtarzających się podobieństw właściwości, zgodnie z prawem okresowości Dmitrija Mendelejewa. Użyteczność tablicy stworzonej przez Mendelejewa wynika z faktu, że w prostej formie przedstawia on zależność właściwości chemicznych pierwiastków od liczby występujących w nich protonów i elektronów. Liczba rzędu w którym znajduje się pierwiastek mówi o okresie atomu, czyli o liczbie powłok elektronowych. Natomiast pionowo oznaczono grupy- atomy z tej samej grupy mają taką samą liczbę elektronów na powłokach walencyjnych. Dzięki temu pozwala w łatwy sposób ustalić budowę atomów poszczególnych pierwiastków. Oprócz informacji o budowie atomu kolory pozwalają łatwo odczytać, czy mamy do czynienia z metalami czy niemetalami. Dzięki swojej formie, układ okresowy pierwiastków często uzupełniany jest dodatkowo o takie informacje jak na przykład: temperatura wrzenia lub topnienia, gęstość czy konfiguracja elektronowa.

Podsumowując, układ okresowy pierwiastków, czyli tak zwana tablica Mendelejewa, pozwala na odczytanie podstawowych informacji o budowie i właściwościach poszczególnych pierwiastków.